Naar aanleiding van de komende gemeenteraadsverkiezingen vraagt Milieufront Omer Wattez vzw aan het volgend gemeentebestuur van Oudenaarde meer aandacht voor milieu en klimaat.

1. Het lokaal energie- en klimaatpact

Wij hebben nu al een gemiddelde temperatuur van 1,9° hoger dan in 1890.(Bron figuur: https://klimaat.be/in-belgie/klimaat-en-uitstoot/waarmeningen)

Twintig jaar geleden dachten sommigen dat de klimaatopwarming ons het klimaat van Toscane zou brengen, en daar zagen ze alleen voordelen van. Helaas is de klimaatcrisis is meer dan klimaatopwarming. Die crisis wordt duidelijk op meerdere domeinen. In Vlaanderen is de klimaatverandering niet alleen te merken aan een stijging van de gemiddelde temperatuur, vooral in de lente en de zomer. Er zijn meer tropische dagen waarop het meer dan 30 graden warm is: we bereikten in Vlaanderen de 40° in 2019 (41,8°C op 25 juli in Begijnendijk). Jaja, Toscane …

Hittegolven komen er meer en meer; vorig jaar hadden we zelfs voor het eerst een hittegolf in september. Hittegolven leiden tot meer sterfgevallen, vooral in de steden en bij ouderen en mensen die chronisch ziek zijn. Minder gekend is de stijging van het aantal vroeggeboorten tijdens hittegolven.

Vooral in de winter regent het meer. Het overstromingsrisico neemt daardoor toe. Wanneer het in de zomer regent, zijn dat vaker hevige onweersbuien, en dat leidt dan weer tot water- en modderoverlast. In de lente van 2024 trof het vooral het oosten van Vlaanderen, afgelopen winter vooral de Westhoek, in 2021 de provincie Luik, maar dat kan ook hier gebeuren.

-> De doelstellingen van het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) moeten verder en sneller opgevolgd én uitgevoerd worden. Dit LEKP is de Vlaamse ondersteuning om het Burgemeestersconvenant 2030 te helpen bereiken. Wat staat daar in? De uitstoot van broeikasgassen, vooral CO2, moet snel naar beneden, naar nul in 2050. Bijvoorbeeld. De gebouwen van de stad kunnen aangepakt worden zodat ze zonder fossiele brandstoffen kunnen verwarmd of verkoeld worden. De Woeker XL is een goed voorbeeld. Woningen moeten snel gerenoveerd worden, waarbij gebruik gemaakt wordt van hernieuwbare energie.

Daarnaast moeten we ons voorbereiden op de gevolgen van de klimaatcrisis. Bomen en groen in het algemeen hebben een verkoelende werking en helpen om CO2 op te slaan. Uitgebreide maatregelen zijn nodig om ons tegen droogte en wateroverlast verdedigen.

2. Erosiebestrijding

Het is wat jammer dat de pers bij overstromingen bijna enkel het woord wateroverlast gebruikt. Terwijl het in werkelijkheid gaat om modderwater dat wegen en huizen onder zet. Erosie van akkers op hellingen, zelfs zwakke hellingen, tegengaan verhoogt de veiligheid dieper in de vallei en langs de beken. Het vermindert ook de kosten voor het ruimen van grachten en rioleringen.

Hoe moeilijk ook, met wat we nu al enkele jaren zien gebeuren in Europa, België, Vlaanderen en ook in Oudenaarde is een meer grondige en gemeentegrensoverschrijdende aanpak nodig.

Bepaalde maatregelen werken preventief via het insijpelen van water, terwijl andere helpen om de gevolgen te beperken door het water te leiden, op te vangen of te vertragen. Gemakkelijk is het niet, maar overleg start beter vandaag dan morgen.

3. Ontharding voortuinen promoten en ondersteunen

Ook dit onderdeel sluit aan bij het probleem van de klimaatcrisis. Voortuinen en parkings die verhard zijn versterken de problemen: bij warm en droog weer versterken ze de hitte en bij hevige neerslag voeren ze het regenwater vlug af naar lager gelegen gebieden die dan onder water en modder komen. Het hemelwaterplan van Oudenaarde somt heel wat maatregelen op die mogelijk zijn. Een vergunningenbeleid moet hier korter op de bal spelen. Ontharden geeft aan water de mogelijkheid om in de bodem te dringen en ons grondwaterniveau aan te vullen. Het geeft ook de mogelijkheid om bomen en struiken aan te planten die voor verkoeling zorgen, een dubbele winst. Waar een vergunning niet kan ingezet worden, kan een subsidie dan weer ontharding helpen realiseren.

Het bestaande initiatief van de stad rond de aanleg van geveltuintjes past ook in dit kader. Het kan actief gepromoot worden waar aan de voorwaarden voldaan is. Sensibiliseringscampagnes rond het effect van ontharding, natuurlijke tuinen en meer specifiek geveltuintjes op de waterhuishouding, temperatuurregeling kunnen leiden tot een boost van dergelijke maatregelen.

4. Lokale en regionale productie en consumptie promoten

Lokale productie en consumptie verlaagt de voetafdruk en mindert zo het effect op de klimaatverandering. Maatregelen kunnen uitgevoerd of uitgebreid worden voor het ondersteunen van lokale en regionale producenten en ambachten. Bestaande initiatieven zoals de wekelijkse markten, lokale winkels, Boeren en Buren, kunnen verder gestimuleerd worden.

De recente acties van onze boeren illustreren dat een eerlijke prijs belangrijk is. Door het rechtstreeks contact tussen consument en producent te bevorderen ontstaat een beter begrip over de afkomst van het product en het productieproces, zowel voor voeding als voor andere lokale producten. Dit bevordert de sociale cohesie, het afrekenen aan een faire prijs en beperkt bovendien de afgelegde kilometers voor de productie- en consumptiecyclus.

Het versterkt ook de lokale economie. Een samenwerking met VOKA en UNIZO voor het organiseren van acties behoort tot de mogelijkheden. De organisatie van evenementen met verschillende partners zoals bijvoorbeeld in oktober 2023 te Zottegem helpt zeker om lokale producenten en ambachten in de kijker te zetten en mensen samen te brengen.

5. Aansluiten bij ‘Gemeente van de Toekomst’ van de Bond Beter Leefmilieu

Gemeente voor de Toekomst is een netwerk van 25 organisaties. Bond Beter Leefmilieu biedt 120 concrete projecten aan waarmee lokale besturen, samen met de inwoners van hun gemeente, hun duurzame ambities kunnen waarmaken. De stad moet daar meer mee aan de slag gaan.
We noemen hier maar enkele voorbeelden:

  • Een duurzaam ICT beleid zoals in Laakdal
  • Het Sint-Jorisplein in Tienen werd weer een veiligere plek
  • Landen strijdt samen met burgers tegen wateroverlast

Lees hier meer over op: https://www.gemeentevoordetoekomst.be/

Tekst: MOW Afdeling Oudenaarde.

STEUN MEE HET MILIEU, HET KLIMAAT EN HET ERFGOED IN ONZE STREEK EN WORD NU LID VAN MILIEUFRONT OMER WATTEZ! KLIK HIER.